بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه بیش از هفت میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را بر اثر مصرف دخانیات از دست میدهند . این رقم هر روز رو به افزایش است و باید اقدامات موثری در زمینه مبارزه با مصرف دخانیات صورت گیرد.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران ؛ سازمان بهداشت جهانی ۳۱ می مصادف با ۱۰ خرداد را روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری کرد و هرساله شعاری برای این روز در نظر میگیرد تا توجه همگان را به پدیده زیانبار استعمال دخانیات جلب کند . این رویداد از سال ۱۹۸۷ میلادی توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) حمایت میشود.
تمرکز روز جهانی بدون تنباکو در سال ۲۰۱۹ میلادی ، " دخانیات و سلامت ریه" است . مصرف دخانیات بیشترین اثر مخرب را بر سلامت ریه دارد . گرچه احتمال ابتلاء به سرطان ریه در افراد غیر سیگاری نیز وجود دارد ، ولی سیگار عامل اصلی سرطان ریه در سراسر جهان است . بر اساس این گزارش علت دوسوم مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه ، به دلیل مصرف دخانیات است.
این روز فرصتی مناسب برای آگاهی بیشتر مردم نسبت به این پدیده زیانبار است تا به درستی ابعاد مختلف این موضوع را بدانند و با آن مقابله کنند.
سیگار عامل اصلی بیماری انسداد ریوی مزمن است . بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) اصطلاحی برای توصیف بیماریهای پیشرونده ریوی از جمله آسم ، برونشیت مزمن ، آمفیزم یا ترکیبی از این اختلالات است . آمفیزم عبارت است از یک بیماری مزمن ریه که طی آن کیسههای هوایی در ریه بیش از اندازه گشاد میشوند و در نتیجه ، خاصیت ارتجاعی رشتههایی که کیسههای هوایی را هنگام تنفس باز و بسته میکنند از بین میرود.
تنگی نفس ، سرفههای مکرر (معمولاً سرفههای خشک و بدون خلط) ، خس خس کردن و احساس سفتی (Tightness) در ناحیه قفسه سینه ، از مهمترین علائم این بیماری محسوب میشوند.
برخی توصیههای سازمان جهانی بهداشت در زمینه تشویق به کاهش مصرف دخانیات عبارتند از :
ایجاد اماکن عمومی بدون دخانیات ، بسته بندی ساده و استاندارد انواع محصولات دخانیات ( به منظور کاهش جذابیت و کاهش تقاضای این محصولات) ، درج هشدارهای سلامت و میزان سمی بودن محصولات دخانیات روی بستهبندی ، اقدامات تشویقی برای افرادی که دخانیات را ترک کردهاند ، افزایش مالیات سیگار و تنباکو ، راهاندازی کمپینهای ترک سیگار ، جلوگیری از تبلیغ دخانیات.
برخی از مهمترین مضرات سیگار عبارتند از :
دخانیات توانایی باروری را کاهش میدهد ، استعمال دخانیات فرآیند پیری را تسریع میکند ، سیگار سبب نازک شدن غشای مغز میشود ، سیگار، عامل اصلی ۱۲ سرطان ، قرار گرفتن در معرض دود سیگار احتمال ابتلاء به بیماری سل را افزایش میدهد ، سیگار مانع از اثربخشی داروهای کلیه میشود ، دود سیگار سبب افزایش مقاومت باکتریهای بیماری زا میشود.
روز جهانی بدون دخانیات فرصت مناسبی برای تصمیم درباره ترک انواع دخانیات است. اکثر کشورها با ایجاد کمپین این روز را جشن میگیرند و افراد را به ترک سیگار تشویق میکنند.